- Door de energiecrisis in Europa kijken energieleveranciers tegen enorme margeverplichtingen aan bij de inkoop van stroom en gas op termijnmarkten.
- Hiermee is inmiddels een bedrag van meer dan 1.000 miljard euro gemoeid.
- Een analist legt uit wat overheden kunnen doen om te helpen.
- Lees ook: Dit is het crisisplan van minister Jetten als er gastekort dreigt deze winter: in zwaar scenario 20% minder gas voor grote bedrijven
Het afknijpen van de gastoevoer naar Europa door Rusland heeft de angst voor een ‘Lehman Brothers-moment’ in de energiesector gevoed. Maar analisten wijzen op verschillen met het faillissement van zakenbank Lehman Brothers in 2008.
Exploderende energieprijzen hebben ervoor gezorgd dat van energieleveranciers een hoger onderpand wordt geëist, als zij stroom en gas inkopen op termijnmarkten voor levering in de toekomst. Schattingen voor deze zogenoemde margeverplichtingen stijgen uit tot in totaal meer dan 1.000 miljard euro. In de praktijk kunnen veel energiebedrijven die actief zijn op de termijnmarkt, steeds moeilijker aan de margeverplichtingen voldoen.
“Het probleem is niet dat deze bedrijven in de kern ongezond zijn,” zegt analist Kristian Ruby van Eurelectric. “Het is de marktsituatie die is ontstaan door een welbewuste actie [van Rusland, red.] om de markt te verstoren.”
De Amerikaanse financiële crisis van 15 jaar gelezen was terug te voeren op dubieuze beleggingen in hypotheekproducten waar banken zich mee hadden ingelaten. Bij Lehman Brothers leidde een forse waardedaling van deze rommelhypotheken tot een faillissement, nadat gesprekken over een redding van de bank op niets uitliepen.
Vandaag de dag geven overheden in sommige Europese landen al steun aan de energiesector. En energiebedrijven kunnen hun schulden afbetalen, omdat ze nog steeds miljoenen klanten hebben die hun rekeningen betalen en omdat ze de afgelopen jaren veel winst hebben gemaakt, legt Ruby uit.
"We zien dus niet de implosie van een zeepbel, zoals tijdens Lehman Brothers, maar het is denkbaar dat enkele gezonde energiebedrijven kopje ondergaan, als de energiecrisis niet goed wordt afgehandeld", zegt hij.
De vergelijking met Lehman Brothers gaat mank, omdat de oorzaak van de crisis anders is, maar de analist geeft toe dat de vergelijking de urgentie van de situatie weergeeft en overheden kan aanzetten tot actie.
Bedrijven komen in moeilijkheden door de moedwillige actie van de Russische president Poetin om de gastoevoer naar Europa te verminderen en overheden in de Europese Unie moeten bedrijven steunen met noodkredieten.
"Geen enkel bedrijf met een gezonde bedrijfsvoering heeft waanzinnige bedragen achter de hand voor margeverplichtingen om de manipulatieve acties van Poetin in de markt op vangen", aldus Ruby.
